một trong các phát minh quan yếu của người Trung Quốc xưa là gốm sứ. Tuy không được xếp vào hàng những phát minh vĩ đại nhất như giấy hay thuốc súng, nhưng gốm sứ cũng là kết tinh của trí tuệ và sức mạnh của người dân Trung Quốc.
Gốm sứ Trung Quốc nức tiếng vì mẫu mã đẹp và bền. công nghệ nung sứ của Trung Quốc đạt đỉnh cao vào đời các con phố và Tống.
Thời đó, đồ sứ Trung Quốc được coi là hàng xa xỉ và xuất khẩu sang châu Âu có số lượng lớn, nhận được sự ưa chuộng tại châu Âu và những nước Hồi giáo, dù phương Tây cũng sắm ra phương pháp chế tác đồ gốm sứ trong khoảng đầu thế kỷ 18.
đường gốm sứ trên biển cũng giống như tuyến đường tơ lụa trên lục địa, phát triển thành cầu nối giao lưu văn hóa Đông-Tây.
Gốm sứ là tên gọi chung của đồ gốm và đồ sứ, qua đấy cũng phản ánh mối địa chỉ và sự khác nhau giữa chúng.
Xét về nghĩa rộng, đồ gốm bao gồm đồ sứ, đồ gốm và đồ sành. các sản phẩm thuộc họ gốm rất rộng rãi, từ những đồ tiêu dùng trong cuộc sống như bát, cốc, chén, chậu, đến các đồ tiêu dùng phức tạp trong cung đình, cũng như những sản phẩm mang đầy tính mỹ thuật tiêu dùng để trưng bày, trang trí.
Trung Quốc sở hữu rất nhiều nơi cung cấp gốm sứ truyền thống, như Tuyền Châu (Phúc Kiến) hay Phật Sơn (Quảng Đông), nhưng nổi danh nhất vẫn là Cảnh Đức Trấn.
thị thành Cảnh Đức Trấn nằm ở phía đông bắc tỉnh Giang Tây, giáp các tỉnh Chiết Giang, An Huy, là cái nôi sinh ra văn hóa gốm sứ và nghề chế tác đồ gốm sứ của Giang Tây.
từ thời Hán, cách đây khoảng gần hai.000 năm, Cảnh Đức Trấn bắt đầu chế tác đồ gốm, tới thời Đông Tấn, bí quyết đây hơn 1.600 năm thì khởi đầu cung ứng đồ sứ.
Thợ sứ Cảnh Đức Trấn say mê tạo phôi sứ. (Ảnh: Triệu Vĩnh Hà/Vietnam+)Do có khoa học cung cấp nổi trội, sản phẩm đạt chất lượng thấp, vào những thời đường, Tống, Nguyên, Minh, Thanh, Cảnh Đức Trấn trở nên nơi chuyên phân phối đồ sứ cho triều đình.
đến đời Minh, Cảnh Đức Trấn đã trở nên trung tâm sản xuất đồ sứ của cả nước, được mệnh danh là kinh kì đồ sứ của Trung Quốc.
một trong những lý do tạo nên vẻ đẹp lý tưởng cho đồ sứ tại Cảnh Đức Trấn là phải tuân thủ quy trình sản xuất nghiêm nhặt mang sự phân công lao động rất cẩn thận. Cũng vì vậy mà những thợ tham gia vào từng khâu trong giai đoạn này đều rất điêu luyện.
Tại Cảnh Đức Trấn, ở mọi khâu đều xuất hiện các người thợ, nghệ nhân lành nghề. Kỹ năng, công nghệ của họ đa phần được truyền thụ dựa trên nền tảng quan hệ huyết hệ, nhưng bình thường chỉ truyền thụ trong nội tộc, tức truyền cho đầu trai, chứ không truyền cho đầu gái.
[Khai quật hơn 200 ngôi mộ 3.000 năm tuổi tại Trung Quốc]
thứ tự chế tác đồ sứ Cảnh Đức Trấn thường chia thành mấy quá trình chính:
1 là tạo phôi. vật liệu để tạo phôi cốt yếu là chất Bạch đôn tử (chinastone) và Cao lanh (đất sét trắng), bạch đôn tử trộn men.
Cao lanh của vùng Giang Tây khá đặc thù, những nước khác tuy có nhưng không phải chăng bằng. Thậm chí, ngày nay người dân vùng Giang Tây vẫn lấy đất tại đây để làm đồ sành sứ nhưng cũng không thể đẹp bằng đồ sứ cổ.
Bạch đôn tử khi lấy trong khoảng mỏ ra là 1 khối đá, được bao bọc 1 lớp đất đỏ. hiện nay cái này thường được đúc thành khuôn để bán cho dịch vụ sứ.
lúc đem về, người ta nghiền thành bột, rồi sử dụng nước chín bỏ sạn và tạp chất, sau đấy được trộn cộng cao lanh, nhồi kỹ rồi tiêu dùng để tạo hình sản phẩm cần chế tạo.
Để tạo hình trạng sản phẩm như ý muốn, người thợ đặt nguyên liệu đã nhồi kỹ lên bàn xoay. công đoạn xoay chuyển này, nguyên liệu qua đôi tay người thợ dần chuyển thành sản phẩm mang hình dạng, kích thước khăng khăng.
hai là sửa phôi. Sản phẩm được tạo hình thô nêu trên trải qua cắt gọt, chỉnh sửa để tạo ra độ dày, mỏng hợp lý, bề mặt trong, ngoài như nhau.
Tạo hình xong xuôi, những sản phẩm được phơi se ngoài gió dịu cho thật khô. Sau lúc phơi khô đúng thời gian quy định, các món đồ mang thể được sửa lại cho thật hoàn chỉnh.
Ba là tráng men. Tráng lên bề mặt bên trong, ngoài của phôi sứ 1 lớp men với độ dày hợp lý bằng những phương pháp khác nhau như bôi, phun, thổi, ngâm… khiến cho nó phát triển thành bóng bẩy.
Bốn là vẽ phôi (vẽ thanh hoa), tiêu dùng thanh hoa để trang hoàng hoa văn, vẽ chữ lên phôi sứ, sau đó phủ men thấu quang lên để đem nung thành đồ sứ.
Năm là nung sản phẩm trong lò, đây là thời kỳ mấu chốt rốt cuộc đề tạo ra đồ sứ. Phôi sứ đã xong các quá trình trên được đem đặt trong lò, thường đun bằng củi thông ở nhiệt độ từ một.270-1.300 độ.
thông thường sản phẩm được nung trong 24 giờ lần lượt theo hai cách thức thu bớt thoáng khí (khiến gió lọt vào lò rất ít, làm cho củi cháy chậm đi, qua đó tạo ra phổ biến khói) và “nung thả cửa” (để gió, khí oxy thoải mái lọt vào lò) để phục vụ thành phẩm.
Đồ sứ của Cảnh Đức Trấn thường mang chất lượng rẻ, tạo hình tinh xảo, hoa văn trang hoàng đa dạng, chủng dòng phong phú, phong cách độc đáo.
Trong số đồ sứ của Cảnh Đức Trấn thì sứ trắng hết sức nổi tiếng có khoảng hơn 3.000 sản phẩm khác nhau, được coi là "trắng như ngọc, sáng như gương, mỏng như giấy và vang như chuông."
Trong những đồ sứ trắng thì nổi danh nhất là sứ thanh hoa (còn gọi là sứ hoa lam), sứ linh lung, sứ men hồng (hồng nhung, hồng sậm…) và sứ men màu (đỏ, xanh, lam, vàng, đen…). Đây được coi là 4 chiếc đồ sứ truyền thống trứ danh của Cảnh Đức Trấn.
với thể nhắc rằng, đồ gốm sứ đại diện cho văn hóa truyền thống, oắt con của Trung Quốc, sở hữu giá trị lịch sử quan trọng, trong ấy tiêu biểu là đồ gốm sứ của Cảnh Đức Trấn.
từ hàng nghìn năm qua, đồ gốm sứ Cảnh Đức Trấn bằng chất lượng và sự tinh xảo đã phát triển thành nức danh tại Trung Quốc cũng như trên thế giới. Nghệ thuật gốm sứ Cảnh Đức Trấn được coi là tài sản quan yếu trong kho tàng văn hóa Trung Quốc.
một số hình ảnh về phân phối gốm sứ tại Cảnh Đức Trấn:
Thợ sứ Cảnh Đức Trấn cần mẫn thực hành khâu tráng men. (Ảnh: Triệu Vĩnh Hà/Vietnam+)
Nghệ nhân Cảnh Đức Trấn khéo léo trang trí sản phẩm. (Ảnh: Triệu Vĩnh Hà/Vietnam+)
Phóng viên Indonesia và Hàn Quốc thích thú trải nghiệm hiệu ứng "vang như chuông" của đồ sứ trắng Cảnh Đức Trấn. (Ảnh: Triệu Vĩnh Hà/Vietnam+)
"Nhóm nhạc sứ Cảnh Đức Trấn" dùng nhạc cụ bằng sứ, được coi là độc nhất trên thế giới để trình diễn âm nhạc truyền thống, hiện đại. (Ảnh: Triệu Vĩnh Hà/Vietnam+)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét